

زمانی که احتمال بارداری در ذهنتان نقش میبندد، اولین قدم برای اطمینان، انجام تست بارداری است. این تستها به شما کمک میکنند خیلی سریع بفهمید آیا باردار هستید یا خیر.
در این مقاله از آزمایشگاه دکتر دانشبد، به زبان ساده با انواع روشهای تست بارداری (خانگی و آزمایشگاهی)، تفسیر نتایج و همچنین آزمایشهایی که در دوران بارداری لازم است انجام دهید آشنا میشوید.
برای انجام آزمایش بارداری در شیراز میتوانید به آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد مراجعه کنید.
در این آزمایشگاه، تشخیص بارداری از طریق آزمایش خون Beta hCG با دقت و حساسیت بالا انجام میشود و نتیجه آزمایش در همان روز آماده تحویل است.
همچنین امکان دریافت جواب آزمایش بهصورت حضوری یا آنلاین برای راحتی مراجعین فراهم شده است.
تمام تستهای بارداری بر اساس شناسایی هورمون hCG (گنادوتروپین جفتی انسان) کار میکنند. این هورمون تنها پس از لانهگزینی تخمک بارور در رحم تولید میشود و وجود آن نشانهای قطعی از بارداری است.

تست خانگی بارداری روشی سریع، در دسترس و ارزان برای بررسی اولیه بارداری است.
این تست با استفاده از نمونهی ادرار انجام میشود و در صورت وجود هورمون hCG، خط یا علامتی در نوار تست ظاهر میشود.
• حدود یک هفته پس از عقب افتادن پریود
• ترجیحاً صبح زود و با اولین ادرار روز
• از نوشیدن آب زیاد پیش از تست خودداری کنید تا ادرار رقیق نشود
نکات مهم:
• تاریخ انقضای بیبیچک را بررسی کنید
• دستورالعمل روی بسته را دقیق بخوانید
• نتیجه را در زمان مشخص (معمولاً ۳ تا ۵ دقیقه) تفسیر کنید
اگر نتیجه مثبت شد، برای اطمینان کامل باید آزمایش خون بارداری بدهید.
آزمایش خون بارداری دقیقترین راه برای تشخیص بارداری است و حتی میتواند قبل از عقب افتادن پریود، بارداری را مشخص کند.
در آزمایشگاه دکتر دانشبد، این تست با دستگاههای مدرن و حساس انجام میشود.
1. آزمایش کیفی hCG: نتیجه را بهصورت مثبت یا منفی اعلام میکند.
2. آزمایش کمی hCG (بتا hCG): سطح دقیق هورمون را در خون اندازه میگیرد.
۷ تا ۱۲ روز پس از لقاح یا حدود روز ۲۳ تا ۲۶ پس از اولین روز آخرین قاعدگی

در بارداری طبیعی، سطح hCG هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت دو برابر میشود.
اگر این روند کند یا غیرطبیعی باشد، ممکن است نیاز به بررسیهای بیشتر وجود داشته باشد.

بارداری شیمیایی (Chemical Pregnancy) یکی از انواع سقطهای بسیار زودرس است که در همان روزهای ابتدایی پس از لقاح اتفاق میافتد. معمولاً پیش از اینکه در سونوگرافی چیزی از ساک حاملگی دیده شود.
در واقع، بارداری شیمیایی به این معناست که تخمک بارور شده و هورمون بارداری (hCG) در بدن تولید شده، اما جنین در رحم لانهگزینی پایداری پیدا نکرده یا رشدش متوقف شده است.
چگونه در آزمایش دیده میشود؟
1. آزمایش خون یا ادرار (hCG):
o در روزهای ابتدایی، تست بارداری مثبت میشود چون سطح هورمون hCG در خون یا ادرار افزایش یافته است.
o اما در عرض چند روز، سطح hCG به سرعت کاهش مییابد و در آزمایش تکراری، نتیجه منفی میشود.
2. سونوگرافی:
o در بارداری شیمیایی، چون سقط پیش از تشکیل ساک حاملگی رخ میدهد، در سونوگرافی هیچ نشانهای از بارداری (مثل ساک یا جنین) دیده نمیشود.
• تأخیر کوتاه در قاعدگی (چند روز)
• خونریزی شبیه پریود اما کمی سنگینتر یا با تأخیر
• دردهای خفیف شکمی یا گرفتگی
• نتیجه مثبت کاذب و سپس منفی در تست بارداری
دلایل احتمالی
• ناهنجاریهای کروموزومی در جنین
• مشکلات در لانهگزینی در رحم
• اختلالات هورمونی (مثل کمبود پروژسترون)
• مشکلات ایمنی یا انعقادی
• سن بالاتر مادر یا کیفیت پایین تخمک یا اسپرم
نکته مهم
بارداری شیمیایی معمولاً نشانهی مشکلی مزمن در باروری نیست.
در واقع، بسیاری از زنان حتی متوجه وقوع آن نمیشوند و در چرخههای بعدی بهطور طبیعی باردار میشوند.
اما اگر این اتفاق چندین بار تکرار شود، بررسیهای تخصصی برای علل زمینهای لازم است.

در دوران بارداری، مجموعهای از آزمایشها و بررسیهای بالینی انجام میشود تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل گردد. در ادامه، مهمترین آنها را مرور میکنیم:
هدف: تعیین بارداری و پایش روند آن در اوایل بارداری.
تعریف: نخستین هورمون قابلتشخیص بارداری است که ۹ روز پس از لقاح در خون ظاهر میشود.
اگر سطح hCG کمتر از ۱۲۰۰ mIU/ml باشد، باید هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت دو برابر شود. افزایش ناکافی ممکن است نشانه سقط یا بارداری خارجرحم باشد.
هدف: بررسی وجود پروتئین، قند، باکتریها و عفونتها.
نتایج مهم:
• پروتئین بالا → احتمال پرهاکلامپسی
• قند در ادرار → احتمال دیابت بارداری
• باکتریها → احتمال عفونت ادراری
هدف:
آزمایش CBC یا Complete Blood Count یکی از مهمترین تستهای بارداری است که برای بررسی وضعیت عمومی خون، تشخیص کمخونی، عفونت و وضعیت ایمنی بدن مادر انجام میشود.
مواردی که در این آزمایش بررسی میشود:
• هموگلوبین (Hb): شاخص اصلی برای بررسی کمخونی
• هماتوکریت (Hct): نسبت حجم گلبولهای قرمز به کل خون
• WBC: شمارش گلبولهای سفید برای بررسی عفونت
• Platelet: بررسی وضعیت پلاکتها برای کنترل خونریزی در دوران بارداری
تفسیر نتایج:
• 🔻 هموگلوبین پایین: نشاندهنده کمخونی است. در دوران بارداری ممکن است ناشی از فقر آهن یا کمبود ویتامین B12 باشد و نیاز به مصرف مکمل یا بررسی بیشتر دارد.
• 🔺 هموگلوبین بالا: ممکن است در اثر کمآبی بدن، زندگی در ارتفاعات، یا سیگار ایجاد شود.
• ⚠️ پلاکت پایین: در موارد خاص میتواند نشانه پرهاکلامپسی یا مشکلات خونی باشد و نیاز به پیگیری دارد.
اگر مادر Rh منفی و جنین Rh مثبت باشد، تزریق آمپول روگام بین هفتههای ۲۸ تا ۳۲ و حداکثر تا ۷۲ ساعت بعد از زایمان ضروری است.
هدف: شناسایی بیماریهای قابلانتقال به جنین.
نتایج:
• HIV مثبت → درمان ضدویروسی
• هپاتیت B مثبت → واکسیناسیون فوری نوزاد پس از تولد
هدف: شناسایی باکتری در واژن که در هنگام زایمان ممکن است به جنین منتقل شود.
در صورت مثبت بودن، مادر در زمان زایمان آنتیبیوتیک دریافت میکند.
سونوگرافی ابزاری حیاتی برای بررسی سلامت جنین و جفت است.
• سونوگرافی اولیه (۶ تا ۸ هفته): تأیید بارداری، تعداد جنین، ضربان قلب
• سونوگرافی NT (۱۱ تا ۱۴ هفته): بررسی ناهنجاریهای کروموزومی
• آنومالی اسکن (۱۸ تا ۲۲ هفته): بررسی کامل اندامهای جنین
• سونوگرافی رشد جنین (۲۸ تا ۳۶ هفته): ارزیابی رشد، موقعیت جنین و جفت
• سونوگرافی داپلر: بررسی جریان خون جنین
• سونوگرافی سهبعدی و چهاربعدی: نمایش جزئیات چهره و حرکات جنین
هدف:
تشخیص دیابت بارداری که معمولاً بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری بررسی میشود. افزایش قند خون در این دوران میتواند خطراتی برای مادر و جنین داشته باشد، مانند وزن بالای جنین، زایمان زودرس یا نیاز به سزارین.
انواع تستها:
• آزمایش GCT در بارداری | GCT (Glucose Challenge Test):
تست غربالگری اولیه است. مادر محلول قندی را مینوشد و پس از یک ساعت، میزان قند خون اندازهگیری میشود.
اگر نتیجه بالاتر از حد نرمال باشد، تست دوم انجام میشود.
نحوه انجام:
برای این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
مادر باید ۵۰ گرم گلوکز بنوشد و ۱ ساعت بعد از نوشیدن، قند خونش اندازهگیری میشود.
تفسیر نتیجه آزمایش
| مقدار قند خون بعد از ۱ ساعت | نتیجه آزمایش |
| کمتر از 140 mg/dl | طبیعی ✅ |
| بین 140 تا 180 mg/dl | (انجام GTT)نیاز به بررسی بیشتر ⚠️ |
| بالاتر از 180 mg/dl | احتمال زیاد دیابت بارداری ❗ |
• آزمایش GTT در بارداری | GTT (Glucose Tolerance Test)
آزمایش GTT (Glucose Tolerance Test) یا تست تحمل گلوکز، برای بررسی دیابت بارداری انجام میشود. این آزمایش میزان توانایی بدن در کنترل قند خون بعد از مصرف گلوکز را میسنجد.
در این آزمایش، قند خون در چند نوبت (ناشتا، ۱ ساعت، ۲ ساعت و ۳ ساعت پس از مصرف محلول قندی) اندازهگیری میشود تا تحمل بدن نسبت به گلوکز مشخص شود.
نحوه انجام:
معمولاً بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام میشود.
✅ ابتدا یک نمونه خون ناشتا گرفته میشود.
✅ سپس مادر محلول قندی (۷۵ یا ۱۰۰ گرم گلوکز) مینوشد.
✅ بعد از ۱ ساعت، ۲ ساعت و گاهی ۳ ساعت مجدداً قند خون اندازهگیری میشود.
تفسیر خلاصه نتایج (بر اساس تست ۷۵ گرمی):
| زمان اندازه گیری | مقدار نرمال (mg/dl) |
| ناشتا | کمتر از ۹۲ |
| ۱ ساعت بعد | کمتر از ۱۸۰ |
| ۲ ساعت بعد | کمتر از ۱۵۳ |
هدف:
تست AFP برای غربالگری نقصهای مادرزادی جنین بهویژه ناهنجاریهای لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا (بسته نشدن کامل ستون فقرات) یا اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون انجام میشود.
زمان انجام:
بین هفتههای ۱۵ تا ۲۰ بارداری، معمولاً در قالب تستهای غربالگری سهگانه یا چهارگانه.
تفسیر:
• 🔺 AFP بالا: ممکن است نشاندهنده نقایص لوله عصبی، مشکلات جفت یا چندقلویی باشد.
• 🔻 AFP پایین: احتمال افزایش خطر سندرم داون یا تریزومی ۱۸.
نکته:
نتیجه غیرطبیعی لزوماً به معنی بیماری نیست و باید با سونوگرافی دقیق یا آزمایشهای ژنتیکی مانند آمنیوسنتز بررسی شود.
هدف:
بررسی عملکرد غده تیروئید در بارداری بسیار حیاتی است، زیرا هورمونهای تیروئید نقش مهمی در رشد مغز و سیستم عصبی جنین دارند.
زمان انجام:
در ابتدای بارداری و در صورت وجود علائم یا سابقه بیماری تیروئید، در طول بارداری نیز تکرار میشود.
تفسیر:
• 🔺 TSH بالا: ممکن است نشانه کمکاری تیروئید باشد که در صورت عدم درمان، خطر زایمان زودرس یا اختلال رشد جنین را افزایش میدهد.
• 🔻 TSH پایین: ممکن است نشانه پرکاری تیروئید باشد که میتواند باعث افزایش ضربان قلب جنین و مشکلات بارداری شود.
در آزمایشگاه دکتر دانشبد، سطح دقیق TSH، T4 و در صورت نیاز T3 اندازهگیری میشود تا وضعیت تیروئید با دقت بالایی ارزیابی گردد.
هدف: بررسی خطر سندرم داون، تریزومی ۱۸ و ۱۳.
با اندازهگیری مارکرهای PAPP-A و Free βhCG همراه با سونوگرافی NT انجام میشود.
هدف:
آزمایشی تخصصی برای تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی و کروموزومی جنین. در این روش، مقدار کمی از مایع آمنیوتیک (مایع اطراف جنین) با سوزن ظریف از رحم استخراج و بررسی میشود.
زمان انجام:
معمولاً بین هفتههای ۱۵ تا ۱۸ بارداری و فقط در صورت وجود خطر بالا (نتایج غیرطبیعی غربالگری یا سابقه خانوادگی بیماری ژنتیکی).
موارد کاربرد:
• تشخیص سندرم داون و سایر اختلالات کروموزومی
• بررسی بیماریهای ژنتیکی مانند تالاسمی
• ارزیابی وضعیت رشد و بلوغ ریه جنین در مراحل پیشرفته بارداری
نکته:
این آزمایش تنها باید توسط متخصص و در شرایط استریل انجام شود و نیاز به مراقبت کوتاهمدت پس از نمونهگیری دارد.
هدف:
یکی از تستهای غربالگری سهماهه دوم بارداری برای بررسی خطر ناهنجاریهای کروموزومی مانند سندرم داون، تریزومی ۱۸ و نقص لوله عصبی است.
زمان انجام:
بین هفتههای ۱۵ تا ۲۲ بارداری.
چهار مارکر مورد بررسی در این آزمایش:
1. AFP
2. hCG
3. Estriol (هورمون استروژن جفتی)
4. Inhibin-A
تفسیر:
• 🔺 سطح غیرطبیعی این مارکرها میتواند نشاندهنده خطر بالاتر برای ناهنجاریهای ژنتیکی باشد.
• در صورت پرخطر بودن نتیجه، پزشک ممکن است آمنیوسنتز یا سونوگرافی تخصصی پیشنهاد دهد.
این تست بهصورت غیرتهاجمی انجام میشود و اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامت جنین ارائه میدهد.
هدف: بررسی ضربان قلب و حرکات جنین در نیمه دوم بارداری.
نتایج طبیعی نشاندهنده سلامت جنین است.
هدف:
کنترل فشار خون برای پیشگیری و شناسایی پرهاکلامپسی (مسمومیت بارداری). این عارضه یکی از مهمترین عوامل خطر در بارداری است و میتواند باعث آسیب به کلیهها، کبد یا جفت شود.
نحوه انجام:
در هر ویزیت بارداری، فشار خون اندازهگیری میشود و اگر فشار از ۱۴۰/۹۰ میلیمتر جیوه بالاتر باشد، بررسیهای تکمیلی لازم است.
علائم هشدار:
• ورم دست و صورت
• سردردهای شدید
• تاری دید
• درد در قسمت بالای شکم
در صورت تشخیص پرهاکلامپسی:
پزشک ممکن است بستری، درمان دارویی و پایش مداوم جنین را تجویز کند.
جمعبندی
آزمایش بارداری تنها برای اطلاع از بارداری نیست؛ بلکه ابزاری حیاتی برای پایش سلامت مادر و جنین در طول ۹ ماه است.
از تستهای ساده خانگی گرفته تا آزمایشهای تخصصیتر، همگی به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک میکنند.
بله، آزمایش خون میتواند ۷ تا ۱۲ روز پس از لقاح بارداری را تشخیص دهد، حتی قبل از عقب افتادن پریود.
بله، استفاده زودهنگام، ادرار رقیق یا بیبیچک منقضی میتواند باعث نتیجه منفی یا مثبت کاذب شود.
این عدد در محدوده مشکوک است. بهتر است آزمایش را ۲ تا ۳ روز بعد تکرار کنید.
خیر، ناشتا بودن ضروری نیست، مگر اینکه پزشک همزمان آزمایشهای دیگری تجویز کرده باشد.
حدود ۷ تا ۱۲ روز بعد از لقاح (روز ۲۳ تا ۲۶ پس از شروع پریود قبلی).
ممکن است نشانه بارداری خارجرحم، سقط یا مشکلات دیگر باشد و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
بله، داروهای حاوی hCG ممکن است باعث مثبت کاذب شوند.
خیر، این عوامل بر هورمون hCG تأثیر مستقیم ندارند.
به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش خون و سونوگرافی اولیه، بارداری تأیید و تاریخ دقیق آن مشخص شود.
آزمایش دیابت بارداری، آزمایشی است که برای بررسی افزایش قند خون در دوران بارداری انجام میشود تا مشخص شود آیا مادر به دیابت بارداری مبتلا شده است یا خیر. این آزمایش معمولاً بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام میشود، زیرا در این زمان تغییرات هورمونی میتواند بر عملکرد انسولین تأثیر بگذارد. در برخی موارد، اگر مادر در معرض خطر بالاتر باشد (مثل اضافهوزن، سابقه خانوادگی دیابت یا سابقه دیابت بارداری در بارداری قبلی)، پزشک ممکن است این آزمایش را زودتر از هفته ۲۴ تجویز کند. معمولاً این بررسی با تست تحمل گلوکز (GTT) انجام میشود که در آن، پس از مصرف محلول قندی، میزان قند خون در فواصل مشخص اندازهگیری میگردد.
• بارداری را تایید کنید
• تعیین سن تقریبی جنین
• تشخیص بارداری غیرطبیعی، مانند حاملگی خارج از رحم
• تشخیص سقط جنین بالقوه
• غربالگری برای نشانگان داون
در آزمایشگاه دکتر دانشبد، با استفاده از تجهیزات دقیق و تیم مجرب، میتوانید در کوتاهترین زمان از نتیجه قطعی بارداری و سلامت خود مطمئن شوید.
📍 آدرس: شیراز، اردیبهشت شرقی، پلاک 25، آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد
📞 تلفن تماس: 017132117000 | 0713287
🕒 ساعات کاری: شنبه تا چهارشنبه ساعت 5:30 صبح الی ۹ شب / پنجشنبه ها ساعت 5:30 صبح تا ۶ عصر
رزرو آنلاین: 